5. sınıf Türkçe konu anlatımı, ortaokula geçiş dönemi için önemli ve biraz zorlayıcı konular içermektedir. Ancak, öğrencilerin Türkçe soru bankalarından bolca soru çözmeleriyle bu zorluklar aşılabilir. 5. sınıf Türkçe müfredatında millî kültür, millî mücadele ve Atatürk, vatandaşlık bilinci, bilim ve teknoloji, sanat ve toplum, dünya ve çevre, sağlık, spor ve oyun gibi konular yer almaktadır. Ancak, öğrenciler için en zorlayıcı olan konular dil bilgisi konularıdır.

Dil, insanların birbirleriyle iletişim kurmak için kullandıkları ses ve işaretlerin tümüne verilen isimdir. Dünyada Türklerin dili Türkçedir. İngilizce ise dünya genelinde en çok konuşulan dil olması nedeniyle "dünya dili" olarak adlandırılır. İnsanların anne ve babalarından, yakın çevrelerinden öğrendikleri dile ise "anadil" denir. Kişi, anadilini kullanarak iletişim kurar. Türkçe, dünya dilleri arasında sondan eklemeli bir dil olarak sınıflandırılır. Yani, kök halindeki sözcüklere ekler getirilerek yeni sözcükler üretilir. Bu nedenle, bitişken diller arasında yer alır. Türkçe, dil ailesi olarak Ural-Altay dil ailesindendir.

Dil bilgisi, dillerin doğuş, gelişim, yapı ve diğer özelliklerini konu alan; dillerin doğru, düzgün ve kurallı kullanımı ile ilgili bilgilerin tümüne verilen isimdir. Dil bilgisinin görevi yazılı anlatımı düzenlemektir. Her dilin kendi dilbilgisi kurallarına göre bir alfabesi ve özgün sesleri bulunmaktadır. Örneğin, alfabe (yani abece), bir dile ait harflerin tümüne verilen isimdir. Türkler, Latin alfabesinden önce Göktürk, Uygur ve Arap alfabelerini kullanmışlardır. 29 Ekim 1923 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra, Atatürk'ün önderliğinde Latin alfabesinden bazı harfler atılarak Türkçeye uyarlanmıştır. Ayrıca, Latin alfabesi uyarlanırken Türkçeye özgü bazı sesler de eklenmiş ve sonuç olarak 29 harften oluşan Türk alfabesi oluşturulmuştur. 1 Kasım 1928 tarihinde ise Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde alınan kararla yeni Türk alfabesi kullanılmaya başlanmıştır.

Anlam bilgisi, 5. sınıf Türkçe konu anlatımında öğrencilerin anlamakta en zorlandığı konulardan biridir. Dildeki en anlamlı olan en küçük parça sözcüktür. Bu nedenle bir metnin anlamını bilmek için o sözcüklerin anlamını bilmek gerekir. Sözcük anlamı, dilin zenginliğini ifade eder. Bazı sözcükler birden fazla anlam taşımaktadır. Örneğin, "yüz" kelimesi dört farklı anlama gelebilir: rakamla ifade edilen tam sayı, hayvanın derisinin soyulması işlemi, denizde suyun üzerinde durmak için yapılan hareket ve insanın suratı. Yazılışları farklı fakat anlamları aynı olan birçok sözcük de dilimizde mevcuttur. Bu sözcüklere "eş anlamlı kelimeler" denir. Örneğin, "ak" ile "beyaz", "al" ile "kırmızı", "dize" ile "mısra", "bakmak" ile "usanmak" gibi sözcükler eş anlamlıdır. Sözcükte anlam konusu, anlatımın yapı taşlarından biridir çünkü sözcük anlatımın temelini oluşturur. Sözcükler anlam özelliklerine göre üçe ayrılır: gerçek anlam, mecaz anlam ve terim anlam.

Gerçek anlam, sözcüğün herkesçe bilinen ilk anlamına verilen isimdir. Tek başına kullanıldığında ilk olarak gerçek anlamını çağrıştırır. Örneğin, "diş" ve "dil" gibi kavramlar gerçek anlamdır. Diş, ağzımızın içinde bulunan ve katı yiyecekleri parçalayan organdır. Dil ise tat almamızı sağlayan, ağızda bulunan bir organdır.

Mecaz anlam, sözcüğün gerçek anlamı dışındaki anlamlar içeren kelimelere verilen isimdir. Örneğin, "diş" sözcüğü mecaz anlamda "güçlü" anlamına gelebilir. "Sonunda karşısına dişli bir rakip çıktı" cümlesindeki "dişli" kelimesi mecaz anlamda kullanılmıştır.

Terim anlam, herhangi bir meslek dalı ile ilgili veya bilim, sanat, spor, askerlik gibi kavramları anlatmak için kullanılan sözcüklerin tümüne verilen isimdir. Örneğin, "üçgen", "kare", "daire" geometri ile ilgili terim anlamlı sözcüklerdir. "Gol", "ofsayt", "köşe vuruşu" futbol ile ilgili terim anlamlı sözcüklerdir. "Sıfat", "zamir", "yüklem" dil bilgisi ile ilgili terim anlamlı sözcüklerdir.

5. sınıf Türkçe konu anlatımı, dil bilgisi ve anlam bilgisi gibi önemli konuları içermektedir. Öğrencilerin bu konuları kavraması, bol soru çözmeleriyle mümkündür. Türkçe dersi, dilin kurallarını öğrenmeye yönelik olduğu için dikkat ve özen gerektirmektedir. Bu nedenle öğrencilerin bu konularda bol bol pratik yapmaları önemlidir.