İsim tamlamaları, birbirleriyle anlam ilişkisi kuran ve en az iki isimden oluşan kelime gruplarıdır. Bu tamlamalarda, bir isim diğer ismi sahiplik veya aitlik anlamında tamamlar. Örneğin, sadece "düğme" dersek tam anlamıyla tarif etmiş olmayız. Ancak "ceketin düğmesi" dersek daha anlaşılır olur. İsim tamlamalarında bir "tamlayan" ve bir de "tamlanan" vardır. "Sınıfın kapısı" örneğinde, "sınıfın" tamlayan, "kapısı" ise tamlanandır.

Tamlayan ekleri:

Tamlanan ekleri:

İsim tamlamaları dört çeşittir:

Belirtili isim tamlamaları, hem tamlayan hem de tamlanan tamlama eklerini almış olan tamlamalardır. Örneğin, "taşın üstü" ifadesinde "taşın" tamlayan, "üstü" ise tamlanandır. Belirtili isim tamlamasında tamlayan ile tamlanan arasına birden fazla sözcük girebilir. Örneğin, "kitabın yırtık sayfası" ifadesinde "yırtık" sıfatı tamlananı nitelemektedir. Ayrıca, belirtili isim tamlamasında tamlayan ile tamlanan yer değiştirebilir. Örneğin, "sevgisi her şeye değer annemin" ifadesinde tamlayan ile tamlanan yer değiştirmiştir. Bazen tamlayan veya tamlanan kullanılmamış olabilir, ancak cümledeki anlamdan çıkarılabilir. Örneğin, "kimsesi olmadığı için bakım evine alındı" (kadının kimsesi).

Belirtisiz isim tamlamaları, sadece tamlananın ek aldığı durumlardır. Örneğin, "gül bahçesi", "aşk acısı", "deniz suyu" bu tipe örnektir. Bu tamlamalarda mekan ve yer adları da bulunabilir. Örneğin, "İstanbul Boğazı", "Dolmabahçe Sarayı", "Kızılay Meydanı". Ayrıca, bazı birleşik kelimeler de bu tamlamalara örnek olabilir: "yüzbaşı", "aşçıbaşı", "keçiboynuzu".

Takısız isim tamlamaları, hem tamlayan hem de tamlanan ek almaz. Örneğin, "demir parmaklık" tamlamasında "demir" tamlayanı, "parmaklık" ise tamlananı belirtir. Bu tamlamalar, tamlayanın tamlananın neyden yapıldığını veya neye benzediğini belirtir. Örneğin, "yün çorap", "taş duvar", "lastik top" veya "taş kalıp", "çelik irade", "tilki adam".

Zincirleme isim tamlamaları, en az üç ismin tamlama kurallarına göre bir varlık ya da kavramı karşılar hale gelmesidir. Belirtili, belirtisiz ve takısız isim tamlamalarını bilmek, zincirleme isim tamlamalarını çözme konusunda yardımcı olur. Örneğin, "saatinin kordonunun rengi" ifadesinde belirtili isim tamlaması kullanılarak zincirleme isim tamlaması oluşturulmuştur. Diğer bir örnek, "resim yarışmasının sonucu" ifadesinde belirtisiz isim tamlaması kullanılarak zincirleme isim tamlaması oluşturulmuştur. "Deri montun kokusu" ifadesinde ise takısız isim tamlaması kullanılarak zincirleme isim tamlaması oluşturulmuştur.

İsim tamlamaları günlük hayatta sıkça kullanılır ve dilin zenginliğini gösterir. Bu tamlamaların doğru anlaşılması, dilin doğru ve etkili kullanımı açısından önemlidir. Ayrıca, isim tamlamalarının çeşitli türlerinin bilinmesi, metinlerdeki anlam ilişkilerini daha iyi kavramamızı sağlar. Dil bilgisi kurallarına hakim olmak, yazılı ve sözlü iletişimde daha başarılı olmamızı sağlar.