Yeryüzünde bulunan tüm cisimler ve maddeler, sahip oldukları ağırlıklarından dolayı bulundukları zemin üzerine kuvvet uygularlar. Bu kuvvet sayesinde cisimlerin üzerinde bir basınç oluşur. Bu nedenle basınç, cisimlere uygulanan kuvvet etkisi ile meydana gelir. Hem katı hem sıvı hem de gaz gibi maddelerin bulundukları kaba veya ortama basınç uygularlar. Her bir madde için basınç hesaplaması farklı şekillerde yapılır ve ayrı ayrı formüller kullanılarak hesaplanır. Bu işlemler, hayatın daha kolay anlaşılmasını ve uygulanmasını sağlar.

Birim yüzeye dik olarak etki eden kuvvete basınç denir. Basınç, kuvvet/yüzey alanı formülü ile bulunur. Bu nedenle uygulanan kuvvet sabit ise oluşan basınç, yüzey alanı ile ters orantılıdır. Örneğin, eşit ağırlığa sahip olan bir tavuk ile kaz karşılaştırıldığında, tavuğun kaza göre daha önce batmasının nedeni, tavuk ayaklarının yüzey alanlarının küçük olmasıdır. Ördeğin ayak yapıları perdeli olduğu için yüzey alanı büyük, basınç ise oldukça küçüktür.

Durgun sıvılarda basınç, belli bir şekle sahip olmadıkları için, içine konuldukları kabın şeklini ve hacmini alırlar. Sıvı moleküllerinin katı moleküllerden en temel farkı akışkan yapıya sahip olmalarıdır. Bu nedenle sıvı moleküller, bulundukları kabın hem tabanına hem de yan yüzeylerine aynı düzeyde her noktaya basınç uygularlar. Sıvı moleküllerde basınç hesaplaması, sıvının bulunduğu kabın yüksekliği (H) ve sıvının öz ağırlığı (D) ile doğru orantılıdır. Sıvı basıncı ayrıca kabın şekline ve biçimine ve sıvı hacmine bağlı değildir.

Gaz moleküllerinin basıncı, sürekli olarak kap içerisindeki çeperlere çarpma sonucu meydana gelir. Kabın iç yüzeyindeki birim çeperlere, birim yüzeye, birim zamanda çarpma sayısı ne kadar fazla olursa oluşan basınç da o kadar fazla olur. Gaz moleküllerinin kabın iç yüzeyinde bulunan her noktaya çarpma sayısı eşit olduğu için her noktada oluşan gaz basıncı eşittir. Kapalı kaplarda bulunan gazların basıncı üç olaya bağlı olarak etkilenir:

Basınç, mühendislikten tıbba kadar pek çok alanda önemli bir kavramdır. Örneğin, lastiklerin hava basıncı, su altı dalışlarında suyun derinlik basıncı ve kan basıncı gibi birçok farklı uygulama alanı bulunmaktadır. Basıncın doğru hesaplanması ve anlaşılması, bu tür uygulamalarda güvenliği ve verimliliği artırır.